Wpływ alchemii na współczesny świat: farmacja, medycyna, kultura | A. Smakosz, M. Dąsal (red.))

Opis

Brodaty mężczyzna w kolorowych szatach odprawia niezrozumiałe rytuały; jest otoczony retortami, moździerzami, starymi księgami, schematami, symbolami, obok piec, atanor, kaplica i wykreślone kręgi na podłodze. Taki obraz alchemii i alchemików jest powielany w niezliczonych dziełach kultury. Czy rzeczywiście tak wyglądała praca i praktyka tych uczonych, marzycieli i awanturników?

Alchemicy, w przeciwieństwie do przedstawicieli innych nauk i rzemieślników, nie tworzyli cechów, organizacji, samorządów. Najważniejsza w ich pracy była indywidualna praktyka badawcza, samodzielna percepcja natury i próba odkrywania jej tajemnic. Najczęściej odwoływali się oni do prac, które były zgodne z ich własnymi przekonaniami i wnioskami. Ich trud zaowocował wieloma odkryciami z zakresu chemii, metalurgii, farmacji, techniki, medycyny, fizyki, biologii. Izolacja fosforu, produkcja prochu i fajerwerków, lek na malarię, udoskonalenie destylacji i syntezy chemiczne, produkcja czystych metali z rud, tworzenie stopów metali, konstrukcja współczesnego sprzętu laboratoryjnego — to wszystko zawdzięczamy alchemikom.

Ważną przedstawicielką tej profesji była żyjąca między I a III w. n. e. Maria Żydówka, unieśmiertelniona w angielskiej nazwie na laboratoryjno-kulinarną metodę łaźni wodnej — bain-marie (łac. Balneum Mariae).

Alchemię jako naukę i nurt filozoficzny można podzielić na następujące rodzaje:

1. alchemia transmutatoria („alchemia transmutacji” — przemiana metali);
2. alchemia technica („alchemia techniczna” — receptury i aspekty praktyczne);
3. alchemia medica („alchemia medyczna” — wytwarzanie leków, izolacja czystych związków z surowców leczniczych);
4. alchemia mystica („alchemia mistyczna” — hermetyzm i teorie filozoficzne).

W niniejszej monografii wieloautorskiej udało się poruszyć głównie kwestie związane z alchemią medyczną, alchemią techniczną i alchemią transmutacji, czyli tymi odmianami związanymi z praktycznymi aspektami „wielkiego dzieła”. Książka została wydana w ramach serii wydawniczej Acta Uroborosa. Poprzedni tom serii: Epidemie — od historycznych postaci leku po COVID-19 – Aleksander K. Smakosz, Mateusz Dąsal (red.)

Spis treści

1. Eliksir życia (Elixir vitae): postać leku czy alchemiczne panaceum? (Aleksander K. Smakosz)
2. Od zapisków Ge Honga po rewolucję w leczeniu malarii. Historia artemizyniny (Daniel Grudzień & Aleksander K. Smakosz)
3. Radiofarmacja alchemią XXI wieku (Katarzyna Wer & Mateusz Wojciechowski)
4. Skąd się wzięło określenie „olejek eteryczny”, czyli o wpływie tradycji alchemicznej na współczesną aromaterapię (Marta K. Grochowalska)
5. Psychoanalityczne ujęcia alchemii Gastona Bachelarda, Carla Gustava Junga i Marie von Franz (Paulina Gurgul)
6. Wszechobecny fluid i jak nad nim zapanować — magnetyzm zwierzęcy (Patryk Chłopek)
7. Krótka historia moździerzy aptecznych i alchemicznych (Aleksander K. Smakosz & Charles J. S. Thompson)
8. Wizja alchemii i alchemików na przykładzie dzieła Jana Amosa Komeńskiego —  Labirynt świata albo raj serca (Agnieszka Banaś)
9. Tożsamość narracyjna alchemika w tekstach gier (Łukasz Sasuła)
10. Dodatek: alchemia jako motyw satyryczny (Aleksander K. Smakosz)

Recenzje

Autorstwa infernum_asylum

Książka proponuje inne spojrzenie na alchemię. Nie tylko mistyczne, bardziej stereotypowe ale jako protonaukę, dzięki której możliwy był rozwój współczesnej medycyny.Alchemia nie była jakąś “błachą” sztuką, czy też krótkotrwałą modą, lecz wysoce poważanym kunsztem i przewodnim nurtem filozoficznym i naukowym towarzyszącym nam już od czasów antyku.
Co znajdziemy w środku?

Jako iż jest to monografia wieloautorska możemy przeczytać dziesięć odrębnych artykułów stanowiących dobrze skondensowaną wiedzę. Dobór tematów — idealny i dobre opracowanie. Styl pisania nie różni się mocno w konkretnych rozdziałach.

Na pewno wielu z was alchemia od razu kojarzy się z eliksirem życia.To właśnie o tym sławnym specyfiku został potraktowany rozdział pierwszy.Czym właściwie jest i dlaczego go szukano.Wiele pytań a odpowiedzi spisano w jednej książce. Nie zabrakło także ciekawostek.Wiedzieliście że uważono kiedyś eliksir z mumii? Dostaliśmy nawet przepis…
Kim byli alchemicy z różnego punktu widzenia i czym się zajmowali. Jak przebiegał proces pomnażania i tworzenia złota. Aromaterapia i olejki eteryczne. Nazwiska takie jak Carl Gustaw Jung, Gaston Bachelard oraz ich prace rozłożone na czynniki pierwsze. Ale aby nie było aż tak ściśle to możemy przeczytać o historii moździerzy. Pozycję tą podzielono na dwie części.

W drugiej skupiono się na dziełach kultury i zawartych w niej motywach alchemicznych.Umysły i serca ludzi od wieków rozbudzanie są przez temat nieśmiertelności, mistycyzmu, rozwikłania zagadek ludzkości.Alchemicy w swojej filozoficznej naturze i poznawaniu pozostawali bezstronni i uodpornieni na wpływy umoralniających na swoją korzyść religii oraz baśni. Dlatego też ich indywidualne spojrzenie na świat jest bardzo wartościowe. Na końcu książki smaczkiem są satyryczne ryciny przedstawiające alchemików w dosyć prześmiewczy sposób.

Przyjemna lektura dla rządnych wiedzy i lubiących robić zapiski.Od przypraw, medycyny niekonwencjonalnej po transmutację kruszców w złoto. Oto obraz alchemików od dawnych wieków po czasy współczesne.