Zachowaniu zdrowia człowieczego, od zarazy morowego powietrza, doktora Antoniego Sznebergiera” — czyli jak żyło się w XVI-wiecznym mieście podczas epidemii moru

Home / Zachowaniu zdrowia człowieczego, od zarazy morowego powietrza, doktora Antoniego Sznebergiera” — czyli jak żyło się w XVI-wiecznym mieście podczas epidemii moru

Agnieszka Banaś1

  1. Uniwersytet Opolski, Wydział Filologiczny
    Zakład Nauk o Literaturze
    ORCID 0000-0001-9095-0883

Tytuł rozdziału: „Zachowaniu zdrowia człowieczego, od zarazy morowego powietrza, doktora Antoniego Sznebergiera” — czyli jak żyło się w XVI-wiecznym mieście podczas epidemii moru

Monografia: Epidemie: od historycznych postaci leku po COVID-19 (A. Smakosz, M. Dąsal (red.))

Seria wydawnicza: Acta Uroborosa

Tom: I

Strony: 61–78

Rok wydania: 2021

ISBN 978-83-957703-3-3 (oprawa miękka)
ISBN 978-83-957703-4-0 (wersja elektroniczna)
ISSN 2720-2593

Plik do pobrania:

IV_A_Banas_Zachowanie_zdrowia_Schnebergier.pdfPobierz

Abstrakt

Niniejszy rozdział dotyczy kwestii morowego powietrza w XVI wieku opisanego przez jednego z nowożytnych autorów, Antoniego Schneebergera, znanego w tamtym czasie lekarza i botanika. Temat ten bowiem był bardzo poczytny w czasach XVI–XVIII wieku. Dzieło doktora, jak wiele innych, powstało w czasie zarazy, które w dawnej Europie i Polsce wyrządziły wiele szkód na tle politycznym, gospodarczym, kulturalnym i społecznym. Autor, opisujący epidemię, zajmuje się jej powstaniem, opisaniem znaków na niebie i ziemi, diety, leków, ilości snu oraz ogólnej sytuacji na czas zarazy. Dzieło, przełożone z łaciny na język polski, zostało zachowane do dnia dzisiejszego jako jedno z historyczno – medycznych źródeł przedstawiających dzieje moru i dawnej medycyny.

Słowa kluczowe: plaga, medycyna, miasto, Polska, Szchnebergier

Abstract

Title: About maintaining the human health, from the plague of miasma, by Doctor Anthony Sznebergier”— that is how one lived in a 16th century town during the plague

This article deals with the issue of plague air in the 16th century, described by one of the modern authors, Antoni Schneeberger, a doctor, and botanist known at the time. For this topic, was very widely read in the sixteen and eighteen centuries. The doctor’s work, like many others, was created during the plague, which caused a lot of political, economic, cultural, and social damage in old Europe and Poland. The author describing the epidemic deals with its emergence, describing signs in heaven and earth, diet, medications, amount of sleep and the general situation during the plague the work, translated from Latin into Polish, has been preserved to this day as one of the historical and medical sources depicting the history of plague air and old medicine.

Keywords: plague, medicine, city, Poland, Schnebergier

Bibliografia

  1. Banaś, A. (2020). XVII-wieczny „Diskurs” Jana Wojciecha Strachockiego jako przykład poradnika dotyczącego walki z morowym powietrzem w dawnej Polsce [w:] M. Dąsal (red.), Acta Uroboroi — w kręgu epidemii (49–61). Wrocław: SKN Uroboros.
  2. Banera, A., Wizor, J., Myślińska, J. (2020). Zastosowanie surowców pochodzenia zwierzęcego w tradycyjnych i współczesnych systemach leczniczych. W: M. Dąsal (red.), Acta Uroboroi — w kręgu alchemii (35–47). Wrocław: SKN Uroboros.
  3. Barycz, H. (1971). Z epoki renesansu, reformacji i baroku. Prądy – idee – ludzie – książki, Warszawa: PIW.
  4. Belofsky, N. (2019). Jak dawniej leczono. Warszawa: RM.
  5. Bogacz, T. (2013). Dawne klęski elementarne na Śląsku w przekazie artystycznym, [w:] T. Głowiński (red.), Od powietrza, głodu, ognia i wojny… klęski elementarne na przestrzeni wieków (59–68). Wrocław: GAJT.
  6. Borkowski, A. (2018). Lekarz i pacjent w staropolskim dyskursie literackim (w kręgu fraszkopisarstwa XVI i XVII wieku), [w:] A. Dombrowski, W. Żarski (red.), Dyskurs (para)medyczny. Gatunki – funkcje-przeobrażenia. Wrocław–Kraków: Collegium Columbinum.
  7. C. Brelet, C. (1995). Święta medycyna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  8. Brzeziński, T. (2000). Dzieje medycyny. Warszawa: PZWL.
  9. Cartwright, F. F. (2005). Niewidoczny wróg. Zarazy i historia. Warszawa.
  10. Cunningham, C. (2003). Encyklopedia leczniczych aromatów. Kadzidła. Olejki. Napary. Białystok.
  11. Dawidowicz, A. (1970). Zdrowie ludzkie w czasie i przestrzeni. Warszawa.
  12. Duncan, C. (2008). Czarna śmierć. Epidemie w Europie od starożytności do czasów współczesnych. Warszawa.
  13. Estreicher, S. K. (2006). Wine from Neolithic Times to the 21st Century. New York.
  14. Faron, B., Bukowczan-Rzeszut, A., (2017). Siedem śmierci. Jak umierano w dawnych wiekach. Warszawa.
  15. Gajda, Z. (2021). Historia medycyny dla każdego. Warszawa.
  16. Gloger, Z. (1972). Encyklopedia staropolska ilustrowana. Warszawa.
  17. Gill, P. (2017). 50 faktów z historii medycyny. Warszawa.
  18. Karpiński, A. (2015). Wśród córek Eskulapa. Szkice z dziejów medycyny i higieny w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku. Warszawa.
  19. Klimuszko, A. (1987). Wróćmy do ziół leczniczych. Warszawa.
  20. Kośmiński, S. (1888). Słownik lekarzów polskich. Warszawa.
  21. Kowalski, P. (2007). Kult, magia. Omen, przesąd, znaczenie. Warszawa.
  22. Kracik, J. (2012). Staropolskie postawy wobec zarazy. Kraków.
  23. Kuchowicz, Z. (1954). Leki i gusła dawnej wsi. Warszawa.
  24. Kuchowicz, Z. (1975). Obyczaje staropolskie. Łódź.
  25. Lawless, J. (2002). The Encyclopedia of Essential Oils. Glasgow.
  26. Lebrun, F. (1997). Jak dawniej leczono. Lekarze, święci i czarodzieje w XVII–XVIII wieku. Warszawa.
  27. Noszczyk, W. (2015). Dzieje medycyny w Polsce. Opracowania i szkice, t. 1. Warszawa.
  28. Pollak, K. (1970). Uczniowie Hipokratesa. Warszawa.
  29. Paluch, A. (1995). Etnologiczny atlas ciała ludzkiego i chorób. Wrocław.
  30. Seyda, B. (1973). Dzieje medycyny w zarysie. Warszawa.
  31. Słonecki, J. (2011). Zdrowie na własne życzenie, t.1. Strzelce Opolskie.
  32. Słonecki, J. (2015). Zdrowie na własne życzenie, t. 4. Strzelce Opolskie.
  33. Szajewski, J. (2005). Szlachetne zdrowie. Porady starego doktora. Warszawa.
  34. Schneeberger, A. (1569). Książki o zachowaniu zdrowia człowieczego, od zarazy morowego powietrza, doktora Antoniego Sznebergiera z Lacinskiego na ięzyk Polski teraz na nowo przes Jana Antoninusa przełożone. Kraków.
  35. Ściborowski, W. (1861). Krótki rys historyczny chorób zaraźliwych i epidemicznych w Polsce do końca XVIII wieku. Warszawa.
  36. Wińczewski, M. (2004). Moc kadzidełek, olejków i ziół na co dzień. Białystok.
  37. Wrzesiński, S. (2011). Epidemie w dawnej Polsce. Warszawa.
  38. Wrzesiński, S. (2008). Oddech śmierci. Życie codzienne podczas epidemii. Kraków.
  39. Zwoliński, A. (2020). Od powietrza… ludzie w czas zarazy. Kraków.
  40. Vican, P. (2010). Olejki eteryczne. 65 roślin leczniczych. Warszawa.
  41. Vigarello, G. (1997). Historia zdrowia i choroby. Od średniowiecza do czasów współczesnych. Warszawa.

Licencja

Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC-SA 4.0)

Strona główna repozytorium: www.pharmacopola.pl/repozytorium