Bakterie wielolekooporne jako narastający problem współczesnego świata

Home / Bakterie wielolekooporne jako narastający problem współczesnego świata

Adrianna Iwan1

  1. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej

Tytuł rozdziału/artykułu: Bakterie wielolekooporne jako narastający problem współczesnego świata

Monografia: Epidemie i choroby cywilizacyjne XXI w. (A. Smakosz (red.))

Czasopismo: ELIXIR

Tom: I

Strony: 11–18

Rok wydania: 2023

p-ISBN 978-83-965235-8-7
e-ISBN 978-83-965235-9-4
ISSN 2956-7297

Plik do pobrania:

I-2023-ELIXIR-1-Iwan-Bakterie-wielolekooporne-11-18Pobierz

Abstrakt

W pierwszej połowie XX wieku jedną z najczęstszych przyczyn zgonów były zakażenia bakteryjne. Przełomowe odkrycia w historii często były dziełem przypadku. Tak też było z penicyliną, która przyczyniła się do znacznego spadku zgonów powodowanych przez bakterie. Przez lata antybiotyki stanowiły skuteczną broń w walce z bakteriami. Niestety wiele czynników doprowadziło do tego, że bakterie (a także grzyby, o których nie można zapominać), stają się coraz bardziej oporne na leki. Wzrost wielolekooporności bakterii jest obecnie uważany za jedno głównych zagrożeń dla medycyny ludzkiej i weterynaryjnej. Szacuje się, że na całym świecie rocznie produkowanych jest około 100 000 ton antybiotyków. Obecnie już ponad 70% bakterii, które przyczyniają się do zakażeń szpitalnych wykazuje oporność na jeden antybiotyk. Niektóre bakterie są już oporne nawet na antybiotyki, tzw. ostatniej szansy i to właśnie one stanowią największe zagrożenie dla ludzi i zwierząt, ponieważ takie infekcje są bardzo trudne do wyleczenia, a czasami wręcz niemożliwe. Sugeruje się, że do 2050 roku liczba zgonów z powodu zakażeń spowodowanych przez lekooporne bakterie będzie wynosiła 10 mln rocznie. Aktualnie walka z antybiotykoopornością powinna być celem priorytetowym. Naukowcy zajmujący się tym zagadnieniem uważają, że lekooporność bakterii osiągnęła rozmiary pandemii.

Słowa kluczowe: antybiotyki, wielolekooporoność, bakterie

Abstract

Title: Multidrug-resistance bacteria as na increasing problem
of the modern word

In the first half of the 20th century, one of the most common causes of death was bacterial infections. Ground-breaking discoveries in history were often made by accident. This was also the case with penicillin, which contributed to a significant decrease in deaths caused by bacteria. For years, antibiotics were an effective weapon in the struggle against bacteria. Unfortunately, several factors have led to bacteria (and fungi, which should not be forgotten), becoming increasingly resistant to drugs. The increase in multidrug resistance in bacteria is now considered one of the major threats to human and veterinary medicine. It is estimated that around 100 000 tonnes of antibiotics are produced annually worldwide. Today, already more than 70% of bacteria that contribute to hospital-acquired infections show resistance to a single antibiotic. Some bacteria are already resistant even to so-called last-resort antibiotics, and it is these that represent the greatest threat to humans and animals, as such infections are very difficult, and sometimes impossible, to treat. It is suggested that by 2050, the number of deaths from infections caused by drug-resistant bacteria will be 10 million per year. Currently, the fight against antibiotic resistance should be a priority goal. Scientists working on this issue believe that drug-resistant bacteria have reached pandemic proportions.

Keywords: antibiotic, multidrug resistance, bacteria

Bibliografia

  1. Aranaga, C., Pantoja, L. D., Martinez, E. A., Falco A. (2022). Phage Therapy in the Era of Multidrug Resistance in Bacteria: A Systematic Rewiev. International Journal of Molecular Sciences, 23(9), 4577. doi: 10.3390/ijms23094577.
  2. Barzegari, A., Kheyrolahzadeh, K., Hosseiniyan Khatibi, S. M., Sharifi, S., Memar, M. Y., Zununi Vahed, S. (2020). The battle of probiotics and their derivatives against biofilms. Infection and Drug Resistance, 13: 659–672. doi: 10.2147/IDR.S232982.
  3. Bennett, J. W., Chung, K. T. (2001). Alexander Fleming and the discovery of penicillin. Advances in Applied Microbiology, 49, 163-184. doi: 10.1016/s0065-2164(01)49013–7.
  4. Blaskovich, M. A., Kavanagh, A.M., Elliott, A. G., Zhang, B., Ramu, S., Amado, M., Lowe, G. J., Hinton, A. O., Thu Pam, D. M., Zuegg, J., Beare, N., Quach, D., Sharp, M. D., Pogliano, J., Rogers, A. P., Lyras, D., Tan, L., West, N. P., Crawford, D. W., Peterson, M. L., Callahan, M., Thurn, M. (2021). The antimicrobial potential of cannabidiol. Communications Biology, 4: 7. https://doi.org/10.1038/s42003-020-01530-y
  5. Budzyńska, A., Więckowska-Szakiel, M., Sadowska, B., Kalemba, D., Różalska, B. (2011). Antibiofilm activity of selected plant essential oils and their major components. Polish Journal Microbiology, 2011, 60, 35–41.
  6. Carvalho, F. M., Teixeira-Santos, R., Mergulhão, F. J. M., Gomes, L. C. (2020). The use of probiotics to fight biofilms in medical devices: A systematic review and meta-analysis. Microorganisms; 9(1): 27. doi: 10.3390/microorganisms9010027
  7. Cavanagh, H. M. A., Wilkinson, J. M. (2005). Lavender essential oil: review. Australian Infection Control, 10:35-37.
  8. Couto, N., Monchique, C., Belas, A., Marques, C., Gama, L. T., Pomba, C. (2016). Trends and molecular mechanisms of antimicrobial resistance in clinical staphylococci isolated from companion animals over a 16 year period. The Journal of Antimicrobial Chemotheraphy, 71, 1479-1487. doi: 10.1093/jac/dkw029.
  9. Fal, A. M, Babicki, M., Brożek-Mądry, E., Dobrzyński, P., Jaźwińska-Tarnawska, E., Karniej, P., Kuchar, E., Mastalerz-Migas, A., Rzymski, P., Wiela-Hojeńska, A. (2021). Diagnostyka i leczenie wybranych infekcji oraz stanów zapalnych dróg oddechowych. Wytyczne dla lekarzy POZ. Lekarz POZ, 5(7):325–353.
  10. Fleming, A., (1945). Penicillin. Nobel Lecture, December 11, 1945. Nobel Lectures, Physiology or Medicine, 1942–1962. Elsevier, Amsterdam 1964, 83-93.
  11. Flisiak, R, Horban, A, Jaroszewicz, J., Kozielewicz, D., Mastalrze-Migas, A., Owczuk, R., Parczewski, M., Pawłowska, M., Piekarska, A., Simon, K., Tomasiewicz, K., Zarębska-Michaluk, D. (2022). Management of SARS-CoV-2 infection: recommendations of the Polish Association of Epidemiologists and Infectiologists as of February, 2022. Polish Archives of Internal Medicine,132(3):1–9. doi: 10.20452/pamw.16230.
  12. Gootz, T. D. (2010). The global problem of antibiotic resistance. Critical Reviews i Immunology, 30, 79–93. doi: 10.1615/critrevimmunol.v30.i1.60
  13. Hryniewicz, W. (2019). Zasady leczenia przeciw-drobnoustrojowego. W: P. Gajewski (red.). Interna Szczeklika., wyd. 10. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna.
  14. Jarmuła, A., Obłąk, E., Wawrzycka, D., Gutowicz, J. (2011). Oporność wielolekowa związana z aktywnym usuwaniem leków z komórek drobnoustrojów. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 65: 216–227. doi: 10.5604/17322693.937011
  15. Jędrzejek, M., Markiewicz, K., Jazienicka-Kiełb, A., Pokorna-Kałwak, D. (2020). Racjonalna antybiotykoterapia w pytaniach i odpowiedziach. Lekarz POZ, 6(1):67–78.
  16. Jursa–Kulesza, J. (2021). Czy skutecznie realizujemy cele polityki antybiotykowej w dobie pandemii wirusa SARS-CoV – 2? Forum Zakażeń; 12(1): 27–35.
  17. Kaspar, U., von Lützau, A., Schlattman, A., Roesler, U., Köck, R., Becker, K. (2018). Zoonotic multidrug – resistant microorganisms among small companion animals in Germany. Plos One, 13(12). doi: 10.1371/journal.pone.0208364
  18. Kizerwetter-Świda, M., Pławińska-Czarnak, J. (2017). Gronkowce izolowane od zwierząt jako źródło genów kodujących wielolekooporność na antybiotyki o krytycznym znaczeniu dla zdrowia publicznego. Medycyna Weterynaryjna, 73(10): 626-631.
  19. Kon, K. V., Rai M. R. (2012). Plant essential oils and their constituents in coping with multidrug-resistant bacteria. Expert Review of Anti-infective Therapy, 10(7), 775–790.
  20. Kümmerer, K. (2004). Resistance in the environment. The Journal of Antimicrobial Chemothererapy, 54, 311–320. doi: 10.1093/jac/dkh325
  21. Liu, B., Pop, M. (2009). ARDB- Antibiotic Resistance Genes Database. Nucleic Acids Resarch, 37, D443–D447. doi: 10.1093/nar/gkn656
  22. Macovei, L., Zurec, L.(2006). Ecology of antibiotic resistance genes: characterization of enterococci from houseflies collected in food settings. Applied and Environmental Microbiology, 72, 4028–4035. doi: 10.1128/AEM.00034-06
  23. Manandhar, S., Luitel, S., Dahal, R. K. (2019). In vitro antimicrobial activity of some medicinal plants against human pathogenic bacteria. Journal of Tropical Medicine. https://doi.org/10.1155/2019/1895340
  24. Mazińska, B, Hryniewicz, W. (2020). Antimicrobial resistance: Causes and consequences. Postępy Mikrobiologii, 59:249–257. https://doi.org/10.21307/PM-2020.59.3.18
  25. Mishra, A., Pradhan, D., Halder, J., Biswasroy, P., Rai, V. K., Dubey, D., Kar, B., Ghosh, G., Rath, G. (2022). Metal nanoparticles against multi-drug-resistance bacteria. Journal of Inorganic Biochemistry, 237. doi: 10.1016/j.jinorgbio.2022.111938
  26. Mulvey, M. R., Grant, J. M., Plewes, K., Roscoe, D., Boyd, D. A. (2011). New Delhi Metallo-β-Lactamase in Klebsiella pneuomoniae and Escherichia coli, Canada. Emerging Infectious Disease, 17(1): 103-106. doi: 10.3201/eid1701.101358
  27. Nowaczyk, B., Glaza, C., Lorenz, M. (2018). Lekooporność bakterii w aspekcie profilaktyki zakażeń szpitalnych. Hygiea Public Health, 53(2): 140–148.
  28. Nowakowicz-Dębek, B., Wlazło, Ł., Kasela, M., Ossowski, M. (2016). Epidemiologia wielolekoopornych szczepów Staphylococcus aureus. Problemy Higieny i Epidemiologii, 97(2): 106–112.
  29. O’Neill, J. (2016). Tackling drug-resistant infections globally: Final report and recommendations. London: The Review on Antimicrobial Resistance. https://amr-review.org/Publications.html.
  30. Osek, J., Wieczorek, K. (2022). Sprzedaż substancji przeciwbakteryjnych stosowanych w medycynie weterynaryjnej w krajach europejskich w 2020 r. Życie Weterynaryjne, 97, 265–267.
  31. Parmanik, A., Das, S., Kar, B., Bose, A., Dwivedi, G. R., Pandey, M. M. (2022). Current treatment strategies against multi-drug resistant bacteria: a review. Current Microbiology, 79(12): 388. doi: 10.1007/s00284-022-03061-7
  32. Pejsak Z., Zalewski A. (2022). Nowe regulacje prawne ukierunkowane na kontrolowanie narastania problemu lekooporności bakterii w środowisku zwierząt użytkowych. Życie Weterynaryjne; 97(7).
  33. Piotrowska, M., Popowska, M. (2014). The prevalence of antibiotic resistance genes among Aeromonas species in aquatic environments. Annals of Microbiology, 64, 921-934. doi: 10.1007/s13213-014-0911-2
  34. Popowska, M. (2017). Antybiotykooporność w środowisku naturalnym – przyczyny i konsekwencje. Kosmos; 66(1): 81–91.
  35. Sienkiewicz, M., Wasiela, M. (2012). Aktywność olejków tymiankowego i lawendowego wobec opornych na antybiotyki szczepów klinicznych Pseudomonas aeruginosa. Postępy Fitoterapii, 3.
  36. Skarżyńska, M, Zając, M, Wasyl, D. (2020). Antybiotyki i bakterie: mechanizmy działania i strategie oporności. Postępy Mikrobiologii, 59(1):49–62. doi: 10.21307/PM-2020.59.1.005
  37. Solórzano-Santos, F., Miranda-Novales, M. G. (2012). Essential oils from aromatic herbs as antimicrobial agents. Current Opinion of Biotechnology, 23(2), 136-141.
  38. Thiele-Bruhn, S. (2003). Pharamceutical antibiotic compounds in soils – a review. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 166, 145-167. https://doi.org/10.1002/jpln.200390023
  39. Wasfi, R., Abd El-Rahman, O. A., Zafer, M. M., Ashour, H. M. (2018). Probiotic Lactobacillus sp. inhibit growth, biofilm formation and gene expression of caries – inducing Streptococcus mutans. Journal of Cellular and Molecular Medicine, 22(3): 1972-1983. doi: 10.1111/jcmm.13496
  40. Wendlandt, S., Feßler, A. T., Monecke, S., Ehricht, R., Schwarz, S., Kadlec, K. (2013). The diversity of antimicrobial resistance genes among staphylococci of animal origin. International Journal of Medical Microbiology, 303, 338-349. doi: 10.1016/j.ijmm.2013.02.006
  41. WHO. Antimicrobial resistance. Global Report on Surveillance, 2014.
  42. World Health Organization Regional Office for Europe, European Centre for Disease Prevention and Control. Surveillance of antimicrobial resistance in Europe, 2020 data. Executive Summary. Ecdc.europa.eu (online) 2021; https:// www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/surveillance-antimicrobial-resistance-europe-2020 [download: 11.01.2022]
  43. Żabicka, D., Grzegorczyk, M. (2022). Oporność na antybiotyki w Polsce i Europie w 2021 – dane sieci EARS – Net. Biuletyn informacyjny. Narodowy Instytut Leków. Warszawa.
  44. European Centre for Disease Prevention and Control. Tuberculosis surveillence and monitoring in Europe, 2021. Ecdc.europa.eu (online) https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/tuberculosis-surveillance-monitoring-Europe-2021 [download: 11.06.2023]

Licencja

Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC-SA 4.0)

Strona główna repozytorium: www.pharmacopola.pl/repozytorium