Zarys historii nauk kryminalistycznych na ziemiach polskich

Home / Zarys historii nauk kryminalistycznych na ziemiach polskich

Weronika Bryła1

  1. Prokuratura Rejonowa Częstochowa-Południe w Częstochowie

Tytuł artykułu: Zarys historii nauk kryminalistycznych na ziemiach polskich

Czasopismo: Pharmacopola

Tom: 2

Zeszyt: 6

Strony: 49–76

Rok wydania: 2022

ISSN 2719-9304

Plik do pobrania:

pharmacopola_2_6_2022_bryla_historia_kryminalistykiPobierz

Abstrakt

Początek historii kryminalistyki na ziemiach polskich związany jest z rozwojem tej nauki w krajach zaborczych. Jednym z pierwszych źródeł informacji na ten temat są prace autorstwa M. G. Żabczyńskiego. Kolejnymi źródłami są książki z zakresu medycyny sądowej autorstwa Ludwika Perzyny i L. K. Teichmana, który wynalazł metodę wykrywania krwi w dowolnym materiale. W okresie międzywojennym w Polsce nastąpił rozkwit kryminologii. Do najważniejszych przedstawicieli tej nauki należeli: Władystaw Sobolewski (broń palna, balistyka) i J. Olbrycht (hematologia sądowa). Dla policji największe znaczenie miał rozwój daktyloskopii, medycyny sądowej i grafologii. Po II wojnie światowej zastosowano wiele nowych metod zbierania dowodów. Fonoskopia, poligrafia, osmologia, entemologia to tylko niektóre z nich, które zostały opracowane przez polskich naukowców, policjantów i prokuratorów. Dziś polscy przedstawiciele prawa wykorzystują większość metod z przeszłości, ale współpraca z innymi krajami jest znacznie szersza i konieczna.

Słowa kluczowe: kryminalistyka, kryminologia, zabory, prawo karne

Abstract

Title: The outline of the history of criminalistics on Polish teritories

The beginning of the history of the criminalistics on the Polish territories is connected with development of this science in invanders countries. One of the first source of the information about this subject are papers written by M. G. Żabczyński. Other references are books about forensic medicine written by Ludwik Perzyna and L. K. Teichman, who invented method of detecting blood in any material. During inter-war period in Poland, took place the flowering of criminology. The most important were: Władystaw Sobolewski (firearms, ballistics) and J. Olbrycht (forensic haematology). For the police the most significant were development of dactyloscopy, forsenic science and graphology. After WWII a lot of new methods of evidence collection was used. Phonoscopy, polygraphy, osmology, entemology are only some of them, which were develop by polish scientist, policemen and prosecutors. Today polish representatives of the law use most of the methods from the past, but cooperation with other countries is much greater and necessary

Keywords: criminalistics, criminology, criminal law, annexation

Bibliografia

  1. Antoniszczak, T. (1962). Rozpoznawanie osób podejrzanych przy użyciu psów tropiących, S ł u ż b a MO, 1/28
  2. Basztura, C., Majewski, W. (1978). The application of long-term analysis of zero – crossing of speech signal in automatic speaker identification, Archive Acoustics
  3. Bednarek, T. (2011). Historia polskiej osmologii. Problemy kryminalistyki, 272(2)
  4. Bednarek, T. (1990). Próby określenia wpływu laku, stosowanego w zabezpieczaniu śladów zapachowych na prawidłowość pracy psów specjalnych. Problemy Kryminalistyki, 226
  5. Bednarek, T., Królikowska, 1., Kondrakiewicz, P. (2000). Osmologia – przeceniany czy niedoceniany dział kryminalistyki? Problemy Kryminalistyki, 230
  6. Bednarek, T. (2009). Wybrane aspekty badań osmologicznych i ich znaczenie w procesie karnym. Międzyuniwersytecki Obóz Naukowy “IN IUSTITIAM REM”, Taktyka i Technika Kryminalistyczna Wczoraj, Dziś, Jutro, pod red . M. Zelka, Poznań
  7. Błasikiewicz, S. (1971). Metoda odsłuchu szeptu i mowy intensywnie zakłóconej. Problemy Kryminalistyki, 90, 159- 183
  8. Bouten J.S, (2003). Applying an image enhancement technique to imaging polarimetry used in magneto optical investigations 01 audio tapes in authenticity investigations. ForensicScience International, vol. 136, suppl. 1
  9. Buras, D. (1997). Wykorzystanie metod kryminalistycznych w pracy organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości w świetle praktyki woj. kieleckiego w okresie międzywojennym. Problemy Kryminalistyki, 217, 68
  10. Buras, D. (2009). Kryminalistyczna działalność inspektora PP dr Władysław Sobolewskiego w Polsce w okresie międzywojennym. Problemy kryminalistyki, 264
  11. Buras, D. (2010) Laboratorium Kryminalistyczne Komendy Głównej Policji Państwowej w latach 1920 – 1939. Problemy kryminalistyki, 267
  12. Cole, S. (2001). Suspect Identities: A history of fingerprinting and criminal identification. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press
  13. Czeczot, Z. (1976). Kryminalistyczna problematyka osobowych środków dowodowych. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego
  14. Dewjor, P.P. (2000). Wpływ karmy i dodatków żywieniowych na efektywność badań osmologicznych u psów policyjnych. Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. J. Barteczki na Wydziale Hodowli i Biologii Zwierząt Akademii Rolniczej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie. Kraków
  15. Dolecki J., Rzeszotarski J. (2002). Zastosowanie metody językowo-pomiarowej do identyfikacji osób w badaniach fonoskopijnych. Z Zagadnień Nauk Sądowych, t. LII, 108-123
  16. Halicki, K. (2009). Sprzęt specjalistyczny w służbie Policji Państwowej w Drugiej Rzeczypospolitej. Problemy kryminalistyki, 263
  17. Halicki, K. (2012) Polska i zagraniczna literatura oraz czasopisma z kryminalistyki, kryminologii, medycyny sądowej oraz opracowania dotyczące metod walki z przestępczością w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Problemy kryminalistyki, 278(4)
  18. Herbowski, P. (2013). 50 badań poligraficznych w polskim procesie karnym. Problemy kryminalistyki, 280(2)
  19. Hollien, H. (2002). Forensic voice identification, New York, 11; Rose, Ph. (2002) s.247
  20. Hołyst, B. (2007). Kryminalistyka. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
  21. Horoszowski, P. (1965). Eksperymentalno-testowa metoda wariograficzna w śledczej i sądowej ekspertyzie psychologicznej. Przegląd Psychologiczny, 9, 55–75.
  22. Jaroszewski, A. (2001). Głuchniemy, Audio Video, 7, 18-20.
  23. Jassem, W. (1968). Formant Frequencies as Cues to Speaker Discrimination, Speech Analysis and Synthesis 1, 9-42.
  24. Kaczorowska, E., Draber – Mańko, A. (2010). Wprowadzenie do entomologii sądowej. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
  25. Krzyścin, A. (2000). The Debate Over Polygraph In Poland. Polygraph, vol. 29, 3, 226.
  26. E. Kube, K.J. Timm. (2003). Entwicklungsbedingungen und Tendenzen der Kriminalistik, (w:) E. Kube, H.U. Storzer, K.J. Timm (red.) t.II, 763-788
  27. Kuboń, W., Wiśniewski, Ł., Joźwiak, M. (1976). Zastosowanie wariografu w praktyce, Problemy Kryminalistyki, 121/122
  28. Lipka, M. (1964). Pierwszy w Polsce przypadek zastosowania „wykrywacza kłamstw” w postępowaniu karnym, Problemy Kryminalistyki, 48
  29. Maciejko, W., Rzeszotarski, J., Tomaszewski, T. (2010). 50 lat polskiej fonoskopii. Problemy kryminalistyki, 269
  30. Misiuk, A., Pepłoński, A. (1994). Organizacja instytucji policyjnych w II Rzeczypospolitej 1918- -1926. Szczytno: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policyjnej
  31. Misztal, J. (2008). Daktyloskopia w Polsce w XX wieku. Problemy kryminalistyki, 262
  32. OSPiKA 1965, nr 10, poz. 213
  33. Prezes Rady Ministrów Dz. U. Nr 13, poz. 96 z poźn. zm.
  34. Rzeszotarski, J. (2004). Audytywna ocena autentyczności nagrania. Problemy Kryminalistyki, 245, 50-53
  35. Rose, P. (2002). Forensic speaker identification, London- New York: Taylor and Francis
  36. Sąd Najwyższy. (2007). OSNKW 1962/1/8, Biuletyn Prawa Karnego Biura Studiów i Analiz SN,7
  37. Sąd Najwyższy. (1981). OSNPG 1981/1/15.
  38. Sąd Apelacyjny w Krakowie. (2005). II Aka 236/05 [KZS 2006, 2, poz. 391]
  39. Steinke, W. (2000). Kriminaltechnik im Jahre 2000, (w:) E. Kube, H.U. Storzer, K.J. Timm (red.): Kriminalistik. Handbuch fur Praxis und Wissenschaft, op. cit., t. II, 773-782
  40. Szwarc, A. (1964). Kryminalistyczna ekspertyza zapisu magnetofonowego, Warszawa
  41. Szwarc, M., Mazurek, D. (1997). AFIS-Papillon – pierwszy automatyczny system identyfikacji daktyloskopijnej w Polsce. Problemy Kryminalistyki, 218, 61
  42. Undeutsch, U. (2007). The actual use of investigative physiopsychological examinations in Germany. European Polygraph, vol. 1, 1, 7–16
  43. Zdanowicz, P., Kamiński, J. (1998). Wpływ czasu na trwałość zapachu pozostawionego na broni palnej. Problemy Kryminalistyki, 222
  44. Zelwiański, R. (1964). Technika kryminalistyczna w dwu dwudziestoleciach. Problemy Kryminalistyki, 50-51
  45. Żyszkowski, Z. (1984). Podstawy elektroakustyki, Warszawa: WNT, 244

Licencja

Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC BY-NC-SA 4.0)

Strona główna repozytorium: www.pharmacopola.pl/repozytorium