Frederik Ruysch (1638–1731): botanik i kolekcjoner kości

Frederik Ruysch (1638–1731): botanik i kolekcjoner kości

Frederik Ruysch (28 marca 1638 – 22 lutego 1731) był holenderskim botanikiem i anatomem.

Urodził się w Hadze i w młodości pełnił rolę pomocnika aptekarskiego, jednak szybko zrozumiał, że jego prawdziwą pasją jest anatomia ciała ludzkiego. Studiował na uniwersytecie w Lejdzie pod kierunkiem Franciscusa Sylviusa (fizjolog, chemik i anatom). Studia ukończył w 1664 roku. Tematem jego pracy dyplomowej było zapalenie opłucnej (Disputatio medica inauguralis de pleuritide).

Napisał kilka książek dotyczących anatomii i botaniki (był profesorem w Amsterdamskim Ogrodzie Botanicznym od 1685 r.).

Jego dziełem życia była kolekcja kuriozów. Obejmowała ona ponad 2000 okazów anatomicznych, patologicznych, zoologicznych i botanicznych (szacuje się, że ponad 30% jego kolekcji składało się z patologicznych płodów).

Museum Ruyschiani było znane w całej Europie. Odwiedził go, m.in. Piotr Wielki, Nicolaes Witsen (trzynastokrotny burmistrz Amsterdamu, podróżnik, przedsiębiorca i kartograf). Po jego śmierci kolekcja została zakupiona przez Króla Polski — Augusta II Mocnego.

Możliwe, że Ruysch jako pierwszy opisał istnienie zastawek w układzie limfatycznym. Opisał również chorobę, która dziś znana jest jako choroba Hirschsprunga. Omówił kilka nieopisanych wcześniej stanów patologicznych, w tym zespół Majewskiego (rzadki, letalny zespół wad wrodzonych; charakteryzuje się dysplazją układu kostnego, wąską klatką piersiowa, nadliczbową liczbą zrośniętych palców z sąsiadującym).

Opracował on zespół technik konserwacji okazów anatomicznych, które wykorzystywał do tworzenia dioram i scen rodzajowych, wykorzystujący szczątki ludzkie (czyli von Hagens ze swoim “Body worlds” nie był pierwszy). Jednak w przeciwności do swojego współczesnego następcy, nie wykorzystywał polimerów i cieczy odwadniających, a krwistoczerwonego siarczku rtęci (wraz z odrobiną błękitu pruskiego i suszonej krwi świńskiej). Dzięki temu zwłoki stawały się, nomen omen, żywsze.

Jego dwie córki były uznanymi malarkami. Specjalizowały się, a jakże, w martwej naturze.

Powyższy wpis jest elementem Chronologii historii farmacji i medycyny

Więcej na temat historii farmacji i medycyny przeczytasz w naszych książkach

Opracował: Aleksander K. Smakosz

Bibliografia:

  • Boer, L., Radziun, A. B., & Oostra, R. J. (2017). Frederik Ruysch (1638–1731): Historical perspective and contemporary analysis of his teratological legacy. American Journal of Medical Genetics Part A, 173(1), 16-41.
  • Hansen, J. V. (1996). Resurrecting death: anatomical art in the cabinet of Dr. Frederik Ruysch. The Art Bulletin, 78(4), 663-680.
  • Luyendijk-Elshout, A. M. (1970). Death enlightened: A study of Frederik Ruysch. Jama, 212(1), 121-126.
  • Ruysch, F. (1702). Thesaurus anatomicus secundus…: Het twede anatomisch cabinet. apud J. Wolters.

Leave a Reply

Your email address will not be published.