Omnia sunt venena, nihil est sine veneno. Sola dosis facit venenum
Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni truciznę.
Paracelsus
Ten cytat jest bodaj najsłynniejszy, jeśli chodzi o postać Paracelsusa. Przez historyków jest traktowany jako postać kontrowersyjna. Niektórzy przypisują mu nawet miano oszusta. Jednak nie można odmówić mu wielu zasług, bez których współczesny świat nauki mógłby wyglądać zupełnie inaczej. Nawet mimo faktu, że nie dokonał rewolucyjnych odkryć, nie można bagatelizować jego wkładu w postrzeganie medycyny oraz zawodu lekarza.
Konieczność znajomości chemii przez lekarza oraz jej racjonalizacja
Paracelsus słusznie zauważył, że istnieją substancje, które w pierwotnej formie są szkodliwe dla człowieka, lecz po obróbce termicznej bądź z pomocą reakcji chemicznych zmieniają swoje właściwości, dzięki czemu są w stanie pomóc choremu. W XVI wieku, kiedy Paracelsus zaczął pracę, prym wiodły nauki starożytnego rzymskiego farmakologa — Galena, który to skompilował całą medyczną wiedzę swoich czasów. Opierał się na poglądzie, że w ludzkim ciele istnieją cztery ciecze/humory: żółć, krew, czarna żółć i flegma.
W czasach Paracelsusa chemia była skupiona wokół alchemii i poszukiwań kamienia filozoficznego. Szwajcarski lekarz zwrócił uwagę, że w ludzkim ciele zachodzą reakcje chemiczne i można to wykorzystać, aby zwalczyć chorobę nękającą organizm. Ważnym stwierdzeniem były jego słowa, że chemia służy do przygotowywania leków, a nie do produkcji złota. W ten sposób chciał, aby nauka ta przestała być traktowana jako sztuka magiczna, a stała się podstawą do produkcji i udoskonalenia lekarstw. Więcej na temat postaci leków opracowanych przez Paracelsusa znajdziesz w monografii Wpływ alchemii na współczesny świat: farmacja, medycyna, kultura | A. Smakosz, M. Dąsal (red.))
Właściwe przygotowanie lekarstw
XVI wiek obfitował w osobliwe środki, podawane pacjentom. Najczęściej były to wieloskładnikowe mieszanki ziołowe, które czasem w rzeczywistości mogły wykazywać zamierzony efekt fizjologiczny np. działanie antybakteryjne, jednak najczęściej składniki tych polifarmakonów działały antagonistycznie.
W tym czasie stosowano także różne dużo bardziej kontrowersyjne specyfiki, takie jak starte mysie odchody, pomieszane z sokiem z babki oraz cukrem, które to miały leczyć „plucie krwią”. Paracelsus skupiał się w swojej praktyce na przyrządzaniu ekstraktów i nalewek, aby wyizolować konkretne substancje czynne, lub zwiększyć ich moc.
Opieka dla wszystkich klas społecznych
Uważa się, iż jedną z jego zasług było utworzenie systemu poradni — opieki medycznej dla osób, których nie było stać na zapłatę. Wierzył, że pomoc medyczna należy się każdemu, czym zyskał sobie sporą sympatię ludzi ubogich, przez których był traktowany jako uzdrowiciel.
Podważenie nauk szkoły Galena
W charakterystyczny dla siebie sposób podał w wątpliwość stosowane od stuleci metody leczenia ludzi. Zwrócił uwagę, iż zmiany patologiczne mogą być spowodowane także przez czynniki zewnętrzne, a nie tylko zaburzenie równowagi cieczy (humorów) w organizmie, czym wywarł spory wpływ na współczesną medycynę, a także wskazał lekarzom, że warto myśleć samodzielnie.
O tym, jak myśl alchemiczna po dziś dzień wpływa na naukę, zwłaszcza medycynę, farmację i psychologię, przeczytasz w poniższej monografii
Wpływ alchemii na współczesny świat: farmacja, medycyna, kultura | A. Smakosz, M. Dąsal (red.))
Monografia analizująca wpływ myśli alchemicznej na otaczający nas świat: na farmację, medycynę, przemysł, literaturę i inne dzieła kultury.
Jaka jest alchemiczna geneza określenia olejek eteryczny? Jaki jest wpływ alchemii na rozwój terapii przeciwnowotworowych? Co ma wspólnego alchemia i psychoanaliza oraz hipnoza? Jak przedstawia się alchemików w grach? Czy za badanie zapisków alchemików można zostać laureatem Nagrody Nobla? Na te i inne pytania znajdziecie Państwo odpowiedzi w naszej monografii.
Najniższa cena w ciągu 30 dni: 35 zł
Poprzednia najniższa cena: 35,00 zł.
Bibliografia
- Adler, R. E. (2004). Medical Firsts: From Hippocrates to the Human Genome” Hoboken, NJ John Wiley & Sons.
- Ḏḥwty (2015). Paracelsus: the Father of Toxicology and the Enemy of Physicians. https://www.ancient-origins.net
- Steiner, L. H. (1853), Paracelsus and his influence on chemistry and medicine. Chambersburg: M. Kieffer and Co.
Autor
Daniel Grudzień — student farmacji na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu. Członek studenckiego koła naukowego „Uroboros”. Prywatnie interesuje się historią, a w wolnym czasie zajmuje się modelarstwem.
Leave a Reply